Πέμπτη 5 Απριλίου 2012

Προσεκτική Διατροφή (Mindful Eating)


Του Leo Babuta

Κάποτε συνήθιζα να γεμίζω το στόμα μου με junk food και fast food σε καθημερινή βάση. Ήμουν υπέρβαρος, δεν είχα καλή υγεία, ήμουν εθισμένος σε σνακς και τηγανητές λιπαρές τροφές και έτρωγα υπερβολικό απρόσεκτα φαγητό.

Αυτός σίγουρα δεν είναι ένας υγιεινός τρόπος διατροφής. Αυτά που έτρωγα (σκουπίδια) ήταν το ένα μεγάλο κομμάτι, αλλά επίσης ήταν σημαντικό και το πώς έτρωγα - συναισθηματικά και απρόσεκτα. Αυτές οι κακές διατροφικές συνήθειες χτίστηκαν με τα χρόνια, μετά από χρόνια τρώγοντας με παρέες ή για να απαλύνω το άγχος ή για να κάνω τον εαυτό μου να νιώσει καλύτερα ή για να ικανοποιήσω τις λιγούρες μου.

Όταν τελικά άρχισα να αλλάζω τις διατροφικές μου συνήθειες, συνειδητοποίησα πόσα άσχημα ήταν τα πράγματα. Συνειδητοποίησα πόσο δύσκολο ήταν να αλλάξω, απλά επειδή το φαγητό κάλυπτε πολλές ανάγκες και επειδή έτρωγα τις περισσότερες φορές χωρίς να σκέφτομαι.

Η μεγαλύτερη αλλαγή που έκανα: έμαθα να προσέχω. Πρόσεχα το τι έτρωγα, την υφή και τις γεύσεις, πώς με έκανε να νιώθω κατά τη διάρκεια και μετά το φαγητό. Πρόσεχα τις επιθυμίες μου για φαγητό, τα συναισθήματα που πυροδοτούσαν το φαγητό.

Οι αλλαγές ήρθαν αργά, αλλά δίνοντας προσοχή τελικά κατέληξε να είναι μία από τις πιο σημαντικές αλλαγές στις συνήθειές μου. Μόλις έκανα αυτή την αλλαγή, συνέβησαν τελικά και άλλες αλλαγές, μετά από χρόνια προσπαθειών.

Τι είναι η Προσεκτική Διατροφή;

Σίγουρα δεν εφηύρα εγώ την προσεκτική διατροφή, αλλά με έχει βοηθήσει πάρα πολύ. Υπάρχει ένας αναπτυσσόμενος χώρος ανθρώπων που υιοθετούν αυτή την προσέγγιση και μάλιστα υπάρχουν και βιβλία σχετικά με αυτό (θα πρότεινα το Savor: Mindful Eating, Mindful Life, by Thich Nhat Hanh and Dr. Lilian Cheung) και επίσης αρκετές έρευνες που δείχνουν συνεχώς τα οφέλη.

Αλλά τι είναι η προσεκτική διατροφή;

Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις στην προσεκτική διατροφή, κάποιες με ρίζες στο Ζεν και άλλες μορφές του Βουδισμού, ενώ άλλες συνδέονται με τη γιόγκα. Εγώ έχω μία πολύ απλή προσέγγιση.

Για να το θέσω απλά, η προσέγγισή μου στην προσεκτική διατροφή είναι να μάθετε να δίνετε προσοχή. Αντί να τρώτε απερίσκεπτα, βάζοντας φαγητό στο στόμα σας σχεδόν ασυνείδητα, χωρίς να γεύεστε πραγματικά το φαγητό που τρώτε … αυτό που κάνετε είναι να παρατηρείτε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις αισθήσεις σας.

Θα μάθετε να προσέχετε:

  • Γιατί νιώθετε ότι θέλετε να φάτε και ποια συναισθήματα ή ανάγκες μπορεί να πυροδοτούν το φαγητό.
  • Τι τρώτε και αν αυτό είναι υγιεινό ή όχι.
  • Την όψη, τη μυρωδιά, τη γεύση, την αίσθηση του φαγητού που τρώτε.
  • Πώς σας κάνει να νιώθετε καθώς το γεύεστε, καθώς το πέπτετε και κατά τη διάρκεια της ημέρας.
  • Πόσο χορτάτοι είστε πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το φαγητό.
  • Τα συναισθήματά σας κατά τη διάρκεια και πριν το φαγητό.
  • Από που προήλθε το φαγητό, ποιος μπορεί να το καλλιέργησε, πόσο μπορεί να υπέφερε πριν το σκοτώσουν, αν μεγάλωσε βιολογικά, πόσο πολύ επεξεργάστηκε και πόσο τηγανίστηκε ή παραψήθηκε κλπ.

Αυτή είναι μία δεξιότητα, μία μορφή διαλογισμού, την οποία δεν αποκτάτε μέσα σε μία μέρα. Χρειάζεται υπομονή και θα υπάρξουν στιγμές που θα ξεχνάτε να τρώτε προσεκτικά. Αλλά με εξάσκηση και προσοχή, θα μπορείτε να γίνετε πολύ καλοί σ’ αυτό.


Τα Οφέλη της Προσεκτικής Διατροφής

Τα οφέλη της προσεκτικής διατροφής είναι εκπληκτικά και είναι σημαντικό να γνωρίζετε αυτά τα οφέλη όταν σκέφτεστε αυτή την πρακτική.

Θα αναφέρω μερικά από τα πιο σημαντικά οφέλη, αλλά είμαι σίγουρος ότι καθώς μαθαίνετε να εφαρμόζετε την προσεκτική διατροφή, θα βρείτε πολλά περισσότερα. Πολλά απ’ αυτά είναι από την προσωπική μου εμπειρία, αλλά αρκετά απ’ αυτά υποστηρίζονται από έρευνες.

Τα αγαπημένα μου οφέλη:

  1. Θα μάθετε να τρώτε όταν πεινάτε και να σταματάτε όταν χορταίνετε.
  2. Θα μάθετε να γεύεστε πραγματικά το φαγητό και να απολαμβάνετε τη γεύση του υγιεινού φαγητού.
  3. Αρχίζετε σιγά σιγά να συνειδητοποιείτε ότι το ανθυγιεινό φαγητό δεν είναι τόσο νόστιμο όσο νομίζατε ούτε ότι σας κάνει να νιώθετε πολύ καλά.
  4. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω τριών σημείων, συχνά θα χάσετε βάρος αν είστε υπέρβαροι.
  5. Αρχίζετε να βάζετε σε τάξη τα συναισθηματικά ζητήματα που έχετε γύρω από το φαγητό. Αυτό παίρνει λίγο περισσότερο χρόνο, αλλά είναι σημαντικό.
  6. Η κοινωνική υπερβολική κατανάλωση φαγητού μπορεί να ελεγχτεί περισσότερο - μπορείτε να τρώτε προσεκτικά όταν είστε με παρέα, με εξάσκηση, και να μην τρώτε πολύ.
  7. Αρχίζετε να απολαμβάνετε την εμπειρία του φαγητού περισσότερο και ως αποτέλεσμα απολαμβάνετε τη ζωή περισσότερο, όταν είστε περισσότερο παρόντες.
  8. Μπορεί να γίνει ένα τελετουργικό επίγνωσης το οποίο περιμένετε πώς και πώς.
  9. Μαθαίνετε πώς επηρεάζει το φαγητό την ενέργειά σας και τη διάθεσή σας κατά τη διάρκεια της ημέρας.
  10. Μαθαίνετε ποιες τροφές ενισχύουν καλύτερα την άθλησή σας, τη δουλειά σας και τη διασκέδασή σας.


Να επαναλάβω ότι υπάρχουν και άλλα οφέλη, αλλά αυτά είναι κάποια από τα πιο σημαντικά, από την εμπειρία μου.

------------

Η συνήθεια της προσεκτικής διατροφής που θα ξεκινήσω για το μήνα Απρίλιο είναι να τρώω κάθε γεύμα και δείπνο μου στο τραπέζι της κουζίνας ή στην τραπεζαρία και όχι με δίσκο στον καναπέ, μπροστά στην τηλεόραση. Επίσης, την ώρα του φαγητού, δε θα παίζει τηλεόραση, ραδιόφωνο και δε θα διαβάζω βιβλίο.

Ξεκινώντας από τη Δευτέρα 2 Απριλίου, αυτή είναι η καινούργια μου συνήθεια για την προσεκτική διατροφή.

Εσείς, με ποια συνήθεια θέλετε να ξεκινήσετε;

Θεόδωρος Αραμπατζής

Read more...